มารู้จักทุกมุมของ “ฝ่ายบัญชีในบริษัท" แบบเข้าใจง่าย

-

ฝ่ายบัญชี ในองค์กรหรือหน่วยงานต่าง ๆ จะมีการแบ่ง "ฝ่ายย่อย" หรือ "หน้าที่เฉพาะ" ตามความรับผิดชอบ เพื่อให้การจัดการทางการเงินมีความถูกต้อง โปร่งใส และมีประสิทธิภาพ โดยทั่วไป ฝ่ายบัญชี (Accounting Department) จะมีฝ่ายย่อยดังนี้:

✅ 1. บัญชีลูกหนี้ (Accounts Receivable - AR)

  • ออกใบแจ้งหนี้ (Invoice) และใบเสร็จ

  • ติดตามทวงหนี้จากลูกค้า

  • บันทึกรายการเงินที่ลูกค้าชำระ

  • กระทบยอดรายได้จากการขาย

✅ 2. บัญชีเจ้าหนี้ (Accounts Payable - AP)

  • ตรวจสอบและบันทึกใบแจ้งหนี้จากผู้ขาย

  • เตรียมเอกสารการจ่ายเงิน (Payment Voucher)

  • ดูแลการชำระเงินให้ตรงเวลา

  • กระทบยอดเจ้าหนี้คงค้าง

✅ 3. บัญชีทั่วไป (General Ledger - GL)

  • ลงบัญชีรายการต่าง ๆ เข้าสมุดบัญชีแยกประเภท

  • ทำงบทดลอง (Trial Balance)

  • ปรับปรุงรายการบัญชีปลายงวด

  • จัดทำงบการเงิน (งบดุล, งบกำไรขาดทุน ฯลฯ)

✅ 4. บัญชีต้นทุน (Cost Accounting)

  • คำนวณต้นทุนสินค้า/บริการ

  • วิเคราะห์ต้นทุนการผลิต (ในโรงงาน/บริษัทผลิต)

  • เปรียบเทียบต้นทุนจริงกับต้นทุนมาตรฐาน

  • ช่วยผู้บริหารในการวางแผนและควบคุมต้นทุน

✅ 5. บัญชีภาษี (Tax Accounting)

  • คำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT), ภาษีหัก ณ ที่จ่าย

  • ยื่นแบบภาษีต่าง ๆ เช่น ภ.พ.30, ภ.ง.ด.3, ภ.ง.ด.50

  • เตรียมเอกสารและจัดการภาษีให้ถูกต้องตามกฎหมาย

  • ประสานงานกับกรมสรรพากรในกรณีตรวจสอบ

✅ 6. บัญชีการเงิน (Financial Accounting)

  • ดูแลรายรับรายจ่ายขององค์กร

  • จัดทำรายงานทางการเงินเพื่อเสนอผู้บริหาร

  • วิเคราะห์สภาพคล่องและกระแสเงินสด

  • วางแผนทางการเงินร่วมกับฝ่ายการเงิน

✅ 7. ตรวจสอบภายใน (Internal Audit) (บางที่อยู่ใต้ฝ่ายบัญชี บางแห่งแยกเป็นหน่วยงานอิสระ)

  • ตรวจสอบความถูกต้องของระบบบัญชี

  • ประเมินการควบคุมภายใน (Internal Control)

  • ตรวจสอบการปฏิบัติตามกฎระเบียบและนโยบาย

✅ 8. ฝ่ายบัญชีบริหาร (Management Accounting) (เฉพาะองค์กรใหญ่)

  • วิเคราะห์ต้นทุน-กำไรของแต่ละหน่วยธุรกิจ

  • จัดทำงบประมาณ (Budgeting) และรายงานเปรียบเทียบ

  • ช่วยวางแผนและตัดสินใจเชิงกลยุทธ์

✅ ฝ่ายอื่นที่ประสานงานกับฝ่ายบัญชี

  • ฝ่ายการเงิน (Finance): จัดหาเงินทุน บริหารเงินสด

  • ฝ่ายจัดซื้อ (Purchasing): ส่งข้อมูลค่าใช้จ่ายให้บันทึก

  • ฝ่ายคลังสินค้า/โลจิสติกส์: ส่งข้อมูลสินค้าเข้า-ออก


สำหรับ คนเริ่มต้นสายบัญชี (เพิ่งเรียนจบ หรือเปลี่ยนสายงาน) — ฝ่ายที่ “เหมาะสมที่สุดในการเริ่มต้น” คือฝ่ายที่ทำให้คุณเข้าใจ พื้นฐานการทำบัญชีในชีวิตจริง โดยเริ่มจากการจับเอกสาร-ลงบัญชี-ดูระบบบัญชีจริง ซึ่งมีอยู่ 2–3 ฝ่ายที่แนะนำเป็นพิเศษ:

✅ 1. บัญชีเจ้าหนี้ (Accounts Payable – AP)

🎯 เหมาะกับ: ผู้เริ่มต้นที่ต้องการเรียนรู้เอกสารการจ่ายเงิน

🧾 หน้าที่หลัก:

  • ตรวจสอบใบแจ้งหนี้จากผู้ขาย

  • บันทึกรายการค่าใช้จ่าย

  • เตรียมเอกสารการจ่ายเช็ค โอนเงิน

  • ฝึกความละเอียดรอบคอบสูง

✅ ข้อดี:

  • ได้เห็นเอกสารทางการเงินจริงหลากหลาย

  • เข้าใจระบบการควบคุมภายในเบื้องต้น

  • ได้ฝึกความรับผิดชอบและการทำงานตามกำหนดเวลา

✅ 2. บัญชีลูกหนี้ (Accounts Receivable – AR)

🎯 เหมาะกับ: ผู้เริ่มต้นที่อยากเข้าใจรายได้ของกิจการ

📋 หน้าที่หลัก:

  • ออกใบกำกับภาษี ใบแจ้งหนี้

  • บันทึกรายการรับเงิน

  • ติดตามลูกหนี้/ค้างชำระ

✅ ข้อดี:

  • ได้ฝึกการลงบัญชีฝั่งรายรับ

  • เข้าใจโครงสร้างรายได้และภาษีขาย

  • ได้สื่อสารกับฝ่ายขาย/ลูกค้า

✅ 3. บัญชีทั่วไป (General Ledger – GL) (สำหรับผู้ที่มีพื้นฐานบ้างแล้ว)

🎯 เหมาะกับ: ผู้เริ่มต้นที่มีพื้นฐานบัญชี ต้องการเข้าใจการปิดงบ

📚 หน้าที่หลัก:

  • สรุปและบันทึกรายการจาก AR/AP เข้าบัญชีใหญ่

  • ทำงบทดลอง ปรับปรุงบัญชีปลายงวด

  • เริ่มฝึกการวิเคราะห์รายการบัญชี

✅ ข้อดี:

  • ได้ต่อยอดความเข้าใจงบการเงิน

  • เตรียมพร้อมสำหรับสายผู้สอบบัญชีในอนาคต

🔰 สรุปแนะนำสำหรับคนเพิ่งเริ่มต้น (เรียงตามความง่าย)

ลำดับฝ่ายบัญชีเหมาะกับ
1บัญชีเจ้าหนี้ (AP)เริ่มจากเอกสาร ใช้งานจริง เห็นระบบงานชัด
2บัญชีลูกหนี้ (AR)เข้าใจรายได้ ฝึกออกบิล และภาษีขาย
3บัญชีทั่วไป (GL)สำหรับคนเริ่มคล่อง อยากปิดบัญชีเป็น
ตำแหน่ง: กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

การวิเคราะห์กลยุทธ์ กรณีศึกษา บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)

-
การวิเคราะห์กลยุทธ์ กรณี : บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) วิชา Strategic Management จัดทำโดย สาขาวิชาการบัญชี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ ศูนย์พระนครศรีอยุธยา วาสุกรี ปีการศึกษา 2559 วัตถุประสงค์และคำชี้แจง 1. หากข้อมูลที่ผู้ศึกษาได้ค้นคว้านี้ขัดแย้งต่อข้อเท็จจริงประการใด ผู้ศึกษาขออภัยไว้ ณ ที่นี้ด้วย 2. ข้อมูลการวิเคราะห์นี้เป็นการวิเคราะห์เบื้องต้นเพื่อการศึกษา 3. การเผยแพร่เอกสารนี้ ผู้ศึกษาได้ทำการเขียนขึ้น มิได้มีการคัดลอกข้อความลิขสิทธิจากที่อื่นใดมา โดยผู้ศึกษาได้รวบรวมข้อมูลตัวเลขและข่าวสารทั้งในอดีตและปัจจุบัน ณ ขณะนั้นที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำมาวิเคราะห์เบื้องต้น เพื่อให้เป็นกรณีศึกษาเพิ่มเติมแก่ผู้้สนใจ และนักศึกษาในรุ่นหลังได้ศึกษาเพียงเท่านั้น ชินท์ณภัทร พรหมราช 11 เมษายน 2560 บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) วิสัยทัศน์  “บริษัทพลังงานไทยข้ามชาติชั้นนำ” การวิเคราะห์ตามนิยามความหมายของคำว่าวิสัยทัศน์ 1. สิ่งที่องค์กรปรารถนาในอนาคต                 ...
อ่านเพิ่มเติม

ประเภทของการตรวจสอบ Types of Audits

-
ประเภทของการตรวจสอบ Types of Audits           แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ การตรวจสอบงบการเงิน การตรวจสอบการปฏิบัติงานงานตามกฎระเบียบ การตรวจสอบการดำเนินงานและการตรวจสอบการทุจริต ซึ่งงานตรวจสอบดังกล่าวเป็นงานตรวจสอบที่ให้ความเชื่อมั่น ซึ่งแตกต่างจากการทำบัญชีพี่เป็นเพียงแค่การบันทึกรายการเท่านั้นไม่ได้ให้ความเชื่อมั่นแต่อย่างใด 1. การตรวจสอบงบการเงิน  financial statement audit การตรวจสอบงบการเงินเป็นการพิจารณาว่าภาพรวมของงบการเงินได้แสดงไว้ตามหลักเกณฑ์ที่ระบุหรือไม่ตรวจสอบประเภทนี้ครอบคลุมงบการเงินประกอบไปด้วย งบแสดงฐานะการเงิน งบกําไรขาดทุน งบกระแสเงินสด งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่วนของผู้ถือหุ้น และครอบคลุมถึงหลักการบัญชีที่รับรองโดยทั่วไป 2. การตรวจสอบการดำเนินงาน  operation audit เป็นการตรวจสอบการดำเนินงานเกี่ยวข้องกับการตรวจสอบกิจกรรม ขั้นตอนและวิธีการปฏิบัติงานต่างๆขององค์กรอย่างเป็นระบบ เพื่อประเมินประสิทธิภาพ ประสิทธิผลของการใช้ทรัพยากร จุดมุ่งหมายของการตรวจสอบการดำเนินงานก็เพื่อประเมินผลการดำเนินงานและท...
อ่านเพิ่มเติม

ผู้สอบบัญชีมีกี่แบบ? ผู้สอบภายนอก ผู้สอบภายในคือใคร

-
ประเภทของผู้สอบ สามารถแบ่งได้ 4 ประเภทหลักๆ คือ ผู้ตรวจสอบภายนอก ผู้ตรวจสอบภายใน ผู้ตรวจสอบภาครัฐ และผู้ตรวจสอบการทุจริต ซึ่งจะอธิบายได้ต่อไปนี้ 1. ผู้ตรวจสอบภายนอก (External Auditors) ประกอบไปด้วย           1.1 ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) หรือผู้สอบบัญชี (Auditor) เป็นผู้มีหน้าที่รับรองและตรวจสอบบัญชีตามมาตรฐานที่กำหนดไว้เกี่ยวกับการสอบบัญชี การแสดงความเห็นต่องบการเงินที่ตนเองตรวจสอบไว้ในรายงานการสอบบัญชี ผู้ใดจะเป็นผู้สอบบัญชีรับอนุญาตจะต้องได้รับใบอนุญาติจากสภาวิชาชีพบัญชี ผู้สอบบัญชีรับอนุญาตสามารถตรวจสอบและรับงานได้ทุกรูปแบบธุรกิจทั้ง หจก. บจก. บมจ. จะต้องจบการศึกษาระดับปริญญาตรีและมีประสบการณ์ทางด้านบัญชี 3,000 ชม.(ใช้เวลาประมาณ 3 ปี) แล้วจึงจะสามารถขอเข้าทำการทดสอบเป็นผู้สอบบัญชีรับอนุญาตได้ ซึ่งจะต้องทำการสอบทั้งหมดจำนวน 6 วิชา           1.2 ผู้สอบบัญชีภาษีอากร (Tax Auditors) หรือ TA เป็นผู้ตรวจสอบและรับรองบัญชี ซึ่งขอขึ้นทะเบียนและได้รับใบอนุญาตจากกรมสรรพากร จะสามารถปฎิงานสอบบัญชีให้กับห้างหุ้นส่วนจดทะเบียนที่มีทุนจดไม่เกิน 5...
อ่านเพิ่มเติม